Ngô Bảo Châu và kỳ vọng toán học VN

Ngô Bảo Châu - người được phong giáo sư trẻ nhất VN - đang là ứng cử viên nặng ký của giải thưởng “Nobel” toán học vừa trở về VN bàn việc phát triển toán học. GS Châu đã dành cho Tuổi Trẻ cuộc tiếp xúc riêng.


Nhân dịp về VN làm việc, chiều 21-7, GS Ngô Bảo Châu đã được Hội đồng chức danh giáo sư nhà nước tiếp thân mật. Tại buổi tiếp, Phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân, chủ tịch Hội đồng chức danh giáo sư nhà nước, chúc mừng thành tích khoa học của GS Ngô Bảo Châu và hi vọng ông sẽ được trao giải thưởng Fields năm nay.

Giáo sư Ngô Bảo Châu - Ảnh: Việt Dũng

Không đầy một tháng nữa, GS Ngô Bảo Châu sẽ đọc báo cáo toàn thể tại Hội nghị toán học thế giới tổ chức ở Ấn Độ. Với những kỳ tích đạt được, ông là một ứng cử viên nặng ký cho giải thưởng Fields năm nay.

Người VN đầu tiên nhận “Nobel” toán học?

Người ta thường ví giải thưởng Fields như là giải thưởng Nobel trong toán học, bởi theo di chúc của người sáng lập, giải thưởng Nobel không dành cho toán học. Thế nhưng giải thưởng Fields lại chỉ được trao cho những thiên tài toán học phát lộ sớm, vì điều kiện tiên quyết là chỉ trao cho những người không quá 40 tuổi vào năm trao giải. Cứ bốn năm một lần, giải thưởng được trao tại các kỳ hội nghị toán học thế giới và mỗi lần không quá bốn người được nhận.

"Có thể trong kinh doanh cần sự vươn đến thành công một cách mãnh liệt, nhưng trong khoa học tôi tin cái chính là làm tốt công việc của mình và thành công sẽ đến với một mức độ nào đó tùy khả năng của từng người" Giáo sư NGÔ BẢO CHÂU

Tính bình quân, mỗi năm có tối đa một người được nhận giải thưởng. Trong 70 năm vừa qua (1936-2006), cả thế giới có tất cả 48 nhà toán học được trao giải thưởng Fields. Mới chỉ mười nước vinh dự có công dân của mình đoạt giải thưởng Fields. Đó là: Mỹ, Pháp, Nga, Anh, Nhật, Phần Lan, Ý, Thụy Điển, Đức và Úc. Năm nay ban giải thưởng Fields đã quyết định chọn bốn người để trao giải nhưng những cái tên cụ thể còn bí mật.

GS Ngô Bảo Châu năm nay 38 tuổi, với những kỳ tích được cả giới toán học thế giới ngưỡng mộ, chúng ta hoàn toàn hi vọng GS Ngô Bảo Châu sẽ là một trong bốn cái tên danh giá sắp tới.

Bàn về phát triển toán học VN

Đáp lại lời chúc mừng của Phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân tại buổi gặp, GS Ngô Bảo Châu bày tỏ nguyện vọng được cống hiến cho sự phát triển toán học VN nói riêng và nền khoa học VN nói chung, trên một mức độ cao hơn và hiệu quả hơn, so với những hoạt động giảng dạy trực tiếp mà bấy lâu nay ông vẫn tích cực tham gia mỗi khi có điều kiện về nước.

Hoan nghênh và đáp lại nhiệt tình của GS Ngô Bảo Châu, Phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân khẳng định Chính phủ sẽ làm hết sức để tạo điều kiện tốt nhất cho GS Châu và những nhà khoa học VN ở nước ngoài đóng góp trí tuệ, sức lực và thời gian vào việc phát triển toán học và khoa học VN.

Kết thúc buổi tiếp, Phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh trong một ngày gần đây sẽ trao trọng trách cho GS Ngô Bảo Châu và hi vọng ông sẽ đóng góp ngày một nhiều cho nền khoa học của nước nhà.

Ông Nhân cũng yêu cầu Bộ GD-ĐT, Hội đồng chức danh giáo sư nhà nước phối hợp với các cơ quan hữu quan tạo mọi điều kiện thuận lợi cho GS Châu và những nhà khoa học xuất sắc khác là người VN ở nước ngoài về các vấn đề: hộ chiếu đặc biệt, nhà ở, điều kiện nghiên cứu khoa học, phương tiện đi lại...

Người trẻ nhất được phong giáo sư GS Ngô Bảo Châu là nhà toán học trẻ, 38 tuổi nhưng đã đạt được nhiều kết quả nghiên cứu toán học đặc biệt xuất sắc, được thế giới ca ngợi. Ông là học sinh VN đầu tiên giành hai huy chương vàng Olympic toán quốc tế năm 1988 (khi mới 16 tuổi) và 1989. Sau khi được Trường ĐH Paris 11 phong GS năm 2004 khi 32 tuổi, một năm sau ông được Hội đồng chức danh giáo sư nhà nước phong đặc cách GS VN theo đề nghị của Viện Toán học, Viện Khoa học và công nghệ VN. Cho đến nay, GS Ngô Bảo Châu là người trẻ nhất được phong GS ở VN. Cũng trong năm 2004, GS đã được trao giải thưởng toán học Clay danh giá. Sau khi chứng minh được “Bổ đề cơ bản”, một giả thuyết then chốt của chương trình Langlands, GS Châu được trao giải thưởng Oberwolfach của Đức, giải thưởng của Viện Hàn lâm Pháp (năm 2007). Công trình của ông đã được tạp chí đại chúng có uy tín Time bình chọn là một trong mười phát minh khoa học tiêu biểu của năm 2009.

TTO